Nhà bác học Albert Einstein đã từng nói rằng: “Ai cũng là thiên tài. Nhưng nếu bạn đánh giá một con cá bằng khả năng leo cây, nó sẽ sống suốt đời với niềm tin rằng nó là kẻ đần độn.”
Mỗi người là một cá thể độc lập, họ khác nhau bởi đặc điểm nhận dạng, tính cách, đam mê, sở thích thì hiển nhiên mỗi người cũng sẽ có những năng khiếu, tiềm năng không giống nhau. Nhưng nền giáo dục truyền thống hiện nay chỉ tập trung vào phát triển vào sự logic, với những môn tiêu biểu như toán học, hóa học, lý học,…với cách giảng dạy khuôn mẫu, chuẩn mực. Điều này khiến những học sinh có tài năng khác bị gắn mác là “học sinh yếu”, “kém thông minh”. Với sự phát triển thế giới tập trung vào từng cá nhân thì khuôn mẫu kia cần được phá bỏ, chúng ta nên có cái nhìn đa dạng và mở hơn với những loại trí thông minh khác, năng lực và tài năng khác nhau hơn.
Trong bài viết này, Umit sẽ giới thiệu cho các bạn 8 loại hình trí thông minh, điều này sẽ cho bạn cái nhìn mở mang, và sẽ cho bạn nhiều gợi ý để nhìn nhận, thấu hiểu bản thân hơn.
1. Thuyết đa thông minh là gì?
Thuyết đa thông minh hay còn được gọi là đa trí tuệ là một lý thuyết nghiên cứu về trí thông minh của con người được nghiên cứu và công bố bởi tiến sĩ trường Đại học Harvard Howard Gardner. Trí thông minh (intelligence) được tiến sĩ quan niệm như “là khả năng giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra các sản phẩm mà các giải pháp hay sản phẩm này có giá trị trong một hay nhiều môi trường văn hóa”. Ông cũng chỉ ra rằng: Trường học nếu chủ đánh giá một đứa trẻ thông qua trí thông minh logic và ngôn ngữ là không chính xác, trí thông minh không thể chỉ được đo lường duy nhất qua chỉ số IQ.
2. 8 loại trí thông minh và nghề nghiệp phù hợp
2.1. Trí thông minh nội tâm
Trí thông minh nội tâm sở hữu khả năng tự nhận thức, xem xét về bản thân. Là người hướng nội, đời sống nội tâm phong phú, có thể dễ dàng tiếp cận và nhìn rõ được những cảm xúc của bản thân. Thích làm việc độc lập, tự giác, thẳng thắn và cầu toàn. Biết rõ điểm mạnh, điểm yếu, thường hay xem xét bản thân và thích trầm tư suy nghĩ, thích tìm hiểu tinh thần một cách sâu sắc.
Nghề nghiệp phù hợp: Nhà trị liệu, nhà tâm lý học, nhà nghiên cứu về tiềm năng con người, nhà trị liệu triết gia, lãnh đạo tổ chức, chủ doanh nghiệp (chủ tịch và CEO). Người làm công tác xã hội, thầy dạy thiền, chuyên viên chăm sóc sức khỏe thần kinh, lãnh đạo về tôn giáo, huấn luyện viên cuộc sống.
Nhân vật điển hình: Khổng tử, Dalai Lama, Steve Jobs, Plato
2.2. Trí thông minh thị giác, hình ảnh
Trí thông minh hình ảnh, không gian tốt, có khả năng hình dung, liên tưởng đánh giá hình ảnh và không gian. Có trí nhớ hình ảnh, biểu tượng tốt, có thiên hướng nghệ thuật. Khả năng sáng tạo hình ảnh phức tạp, khả năng sắp xếp không gian khu vực, có kĩ năng đọc bản đồ.
Nghề nghiệp phù hợp: Trang trí nội thất, thiết kế nội thất, thiết kế đồ họa, chuyên vẽ bản đồ, nhiếp ảnh gia, quay phim, kiến trúc sư, phi công, bác sĩ phẫu thuật, điêu khắc gia, thiết kế sân khấu, thiết kế ngoại cảnh, nhà thiết kế thời trang và trang sức, nghệ nhân thêu, người vẽ tranh minh họa cho sách.
Nhân vật điển hình: Pablo Picasso. Leonardo Da Vinci, Steven Spielberg
2.3. Trí thông minh vận động
Khả năng điều khiển một cách thuần thục, khéo léo các chuyển động của cơ thể. Thích nghi dễ dàng với các hoạt động thể chất như chơi thể thao, nhảy múa. Có xu hướng học, tiếp thu kiến thức, thông tin thông qua vận động thân thể.
Nghề nghiệp phù hợp: Vận động viên thể thao, vật lý trị liệu, người mẫu, vũ công, bác sĩ phẫu thuật, nghệ sỹ, giáo viên hướng dẫn thể dục, huấn luyện viên thể thao, nghệ sĩ múa, quân nhân, thợ thủ công, nhà sáng chế, nghệ sĩ xiếc…
Nhân vật điển hình: David Beckham, Jacky Chan, Nicole David, Tiger Woods.
2.4. Trí thông minh âm nhạc
Khả năng nhạy cảm sâu sắc với âm nhạc, tiết tấu nhịp điệu, âm vực, giai điệu. Có khả năng hát, chơi nhạc cụ hoặc sáng tác nhạc, học hiệu quả nhất khi nghe nhạc.
Nghề nghiệp phù hợp: Ca sĩ, nhạc sĩ, giám đốc sản xuất âm nhạc, trị liệu bằng âm nhạc, giáo viên thanh nhạc, nhạc trưởng, kỹ sư âm thanh, đạo diễn phòng thu âm.
Nhân vật điển hình: Britney Spear, Michael Jackson, Mozart, Beethoven, YoYo Ma.
2.5. Trí thông minh ngôn ngữ
Khả năng sử dụng từ ngữ, câu chữ trong văn viết và văn nói một cách tinh tế và thuần thục. Nhạy cảm với ý nghĩa, cấu trúc, và âm thành ngôn ngữ. Thích đọc, lắng nghe và kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ đa dạng.
Nghề nghiệp phù hợp: ngành nghề phù hợp nhất đối với loại hình thông minh này đó chính là diễn giả, nhà báo, nhà văn, dịch giả, người viết quảng cáo, bình luận viên, chuyên gia tranh luận, biên tập viên, phát thanh viên truyền hình, luật sư…
Nhân vật điển hình: Anthony Robins, JK Rowling, Oprah Winfrey, Larry King.
2.6. Trí thông minh logic toán học
Điểm nổi bật là có khả năng suy luận, tư duy logic, làm việc với các con số. Khả năng cao trong việc giải toán, chơi cờ, lập trình viên, các hoạt động liên quan tới con số. Có khả năng phân tích vấn đề, xác định nguyên nhân, sự liên kết giữa chuỗi các sự kiện, tìm ra quy tắc giải quyết các bài toán phức tạp dựa trên các khái niệm.
Nghề nghiệp phù hợp: Kĩ sư khoa học máy tính, lập trình viên, kĩ thuật viên tin học, kế toán, kiểm toán, bảo hiểm, ngân hàng, môi giới chứng khoán, thẩm phán, trọng tài, chuyên viên thống kê, nhà logic học, nghiên cứu khoa học, giáo viên dạy toán.
Nhân vật điển hình: Isaac Newton, Albert Einstein, Archimedes (nhà toán học), Bill Gates
2.7. Trí thông minh thiên nhiên
Thích được khám phá thiên nhiên, khả năng hiểu được thế giới tự nhiên như nhận dạng và phân loại vô số chủng loại động thực vật trong môi trường. Nhận thức được tầm quan trọng của môi trường hay nói cách khác là thể hiện sự quan tâm tự nhiên của mình đối với thực vật. Hứng thú với việc làm vườn, sưu tầm lá cây, nuôi động vật.
Nghề nghiệp phù hợp: Kiểm lâm, hướng dẫn viên du lịch, huấn luyện động vật, thiết kế cảnh quan, bác sĩ thú y, người làm nông nghiệp, nhà khí tượng học, nhà bảo tồn học, quản lý sở thú.
Nhân vật điển hình: John Muir, Charles Darwin, Rachel Carson.
2.8 Trí thông minh tương tác, giao tiếp
Có xu hướng hướng ngoại, khả năng tương tác giao tiếp cao, khả năng phối hợp cao khi làm việc nhóm, thích thảo luận, dễ kết bạn với mọi người. Luôn tự tin và hứng thú khi tiếp xúc với người khác, thích chia sẻ, giỏi giao tiếp, hiểu và dẫn dắt được những người khác.
Nghề nghiệp phù hợp: Quan hệ xã hội, Ngoại giao, quan hệ công chúng, chính trị gia, đại lý du lịch, nhân viên bán hàng, marketing, lãnh đạo, tư vấn viên, giáo viên.
Nhân vật điển hình: Martin Luther King Lr, Mẹ Teresa, Zig Ziglar, Công nương Diana, Gandhi.
3. Trí thông minh thứ 9 có thật hay không?
Khi tìm hiểu về thuyết đa thông minh, có rất nhiều trang web sẽ nói rằng Thuyết đa thông minh có 9 trí thông minh. Điều này là không đúng. Tiến sĩ trường Đại học Harvard Howard Gardner đã chỉ ra 8 loại trí thông minh phổ biến của nhân loại như Umit đã đề cập ở trên bài viết.
Trí thông minh thứ 9 có thể được nhà nghiên cứu thêm vào trong khoảng thời gian về sau chứ không phải do tiến sĩ đề cập. Cha mẹ nên chú ý trong quá trình tìm hiểu thông tin để tránh có những hiểu lầm và sai sót.
Umit đã cung cấp những thông tin cần thiết về 8 loại hình trí thông minh, Umit hy vọng rằng với bài viết này, các bạn có cái nhìn khách quan hơn về sự đa dạng của trí tuệ và hiểu được bản thân hoặc con của các bạn có năng khiếu và tiềm năng ở những lĩnh vực khác nhau.
Bài viết cùng chủ đề:
➤ Phương pháp tiếp nhận thông tin VAK
➤ Hướng dẫn chọn nghề theo tính cách
➤ Cách nhận biết bạn thuận não trái hay não phải
