1. Người Nhật phân chia ra nhiều giai đoạn khác nhau khi giáo dục trẻ
1.1 Cách dạy con của người Nhật giai đoạn từ 1 đến 6 tuổi
Trẻ ở giai đoạn từ 1 – 6 tuổi là giai đoạn cực kì quan trọng trong việc hình thành tính cách. Vì vậy, người Nhật chia thành các giai đoạn nhỏ hơn theo từng độ tuổi cụ thể, để việc giáo dục trẻ được xuyên suốt và đạt hiệu quả cao nhất. Đặc biệt trong giai đoạn này, cha mẹ Nhật chủ yếu dùng để xây dựng sự tin tưởng và tạo ra mối quan hệ bền vững giữa họ và con cái của họ.
1.1.1 Từ 0 đến 12 tháng
- Mẹ Nhật cũng nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời.
- Đến tháng thứ 6, họ bắt đầu cho bé ăn dặm nhưng không bắt buộc. Thường để trẻ tự quyết định có nên ăn hay không và đặc biệt là khuyến khích trẻ tự lựa đồ ăn mình thích thay vì cho ăn dạng bột (cháo) như mẹ Việt.
- Tập ăn theo phương pháp này giúp trẻ Nhật Bản tự sinh ra cảm giác thích thú với các món ăn hơn, tránh được các bệnh lười ăn, biếng ăn và ghét ăn mà đa số trẻ Việt thường mắc phải.
>> Xem thêm: [Cẩm nang] Phương Pháp Nuôi Dạy Con Theo EASY Hiệu Quả Nhất
1.1.2 Từ 12 đến 18 tháng
Người Nhật cho rằng: Đây là giai đoạn trẻ sẽ học theo hành động của cha mẹ. Trẻ sẽ học từ những việc đơn giản nhất như ăn, uống, cười, nói, phức tạp hơn là nhịp điệu của những bài hát và cũng có thể là các thói quen xấu. Vì vậy trong giai đoạn này, bố mẹ cần phải làm gương cho con để con học được những điều tốt đẹp và tránh các thói quen xấu.
1.1.3 Từ 18 tháng đến 2 tuổi
- Giai đoạn này đặc biệt quan trọng, mẹ Nhật sẽ bắt đầu rèn những thói quen cho bé. Mẹ Nhật cho bé học cách tự làm những việc như mặc quần áo, tự đi vệ sinh, tự đi giày,… Điều này hơi khó nhưng rất cần thiết để dạy trẻ tự lập từ nhỏ và có lối sống khoa học sau này.
- Mẹ sẽ tạo ra những thời gian biểu trong sinh hoạt để hình thành lối sống khoa học từ thuở bé. Điển hình như giờ ăn uống, thời điểm đi vệ sinh, cách để giày dép đúng vị trí, cách để lại đồ vật đúng vị trí ban đầu, cách dọn dẹp đồ chơi khi chơi xong,…
- Mẹ Nhật thường cho con chơi các đồ chơi có nhiều màu sắc, trông ngộ nghĩnh dễ thương và mang lại cảm giác xúc giác cao.
1.1.4 Trẻ được 3 tuổi
- Được 3 tuổi, trẻ em Nhật Bản cũng đi học mẫu giáo giống như trẻ Việt Nam. Tại trường, chúng có bạn bè và sẽ học cách chơi với bạn, tự làm những việc cá nhân, tự chơi với nhau mà không gây ra xung đột, tranh chấp hoặc nếu có tranh chấp thì trẻ cũng tự mình giải quyết. Giáo viên và phụ huynh chỉ can thiệp vào khi thực sự cần thiết.
- Đồ chơi được sử dụng trong giai đoạn này chủ yếu là những đồ chơi thông minh như xếp hình, lắp ghép.. những đồ chơi mang tính logic, đơn giản.
1.1.5 Trẻ được 4 tuổi
- Giai đoạn này, cách dạy con của người Nhật là cho con tự ăn thay vì đợi mẹ đút cho ăn. Ở Việt Nam, các mẹ thường cho bé ăn trước hoặc sau bữa cơm gia đình chứ không bao giờ để bé ăn cùng bữa cơm. Nhưng bên Nhật lại khác, mẹ và bé cùng nhau sử dụng bữa cơm, mẹ Nhật để bé thỏa thích lựa chọn món ăn và đặc biệt là để bé tự ăn chứ không phụ thuộc vào mẹ. Điều này giúp hình thành trong bé tính kỷ luật và tự giác rất cao.
- Bên cạnh việc ăn thì mẹ cũng nên dạy con cách tự đi vệ sinh đúng nơi quy định và để bé tự làm sau vài lần hướng dẫn.
- Đồ chơi sử dụng trong giai đoạn này chủ yếu mang hơi hướng tìm tòi, khám phá, khơi gợi sự tò mò ở trẻ.
1.1.6 Từ 4 đến 6 tuổi
- Ở giai đoạn này, bé đã phát triển gần như hoàn thiện nhiều kĩ năng. Đây là lúc mẹ Nhật sẽ bắt đầu cho bé học chữ. Các mẹ Nhật cho bé tiếp xúc với sách vở, truyện tranh để khơi gợi tính tò mò ở bé. Đặc biệt, mẹ Nhật thường hay khen ngợi bé ở rõ các khía cạnh và không bao giờ so sánh con mình với các đứa trẻ khác và không có quan niệm “con nhà người ta” như ở Việt Nam. Chính vì điều đó, trẻ Nhật học rất nhanh và rất thông minh, không bị áp lực về bệnh thành tích.
- Người Nhật họ rất bảo thủ, họ chỉ sử dụng tiếng Nhật và thường không coi trọng các ngôn ngữ của các quốc gia khác. Vì thế, trước đây cách dạy con của người Nhật thường không quan tâm đến vấn đề ngoại ngữ của con em họ. Nhưng từ năm 2016, chính phủ Nhật đã thực hiện phổ cập tiếng Anh trong các trường học và chính thức thay đổi quan niệm này.
1.2 Cách dạy con của người Nhật giai đoạn từ 6 đến 12 tuổi
Thời gian này, bé chủ yếu tiếp thu kiến thức từ trường học và cộng đồng nhiều hơn ở nhà. Lúc này, vai trò của thầy cô và nhà trường sẽ quyết định một phần cách phát triển của trẻ. Còn mẹ Nhật đề cao khả năng tự quyết và tự chịu trách nhiệm với một vấn đề bất kì thuộc về con của họ.
Ví dụ: Trẻ xảy ra tranh chấp với bạn bè cùng lớp, trẻ phải biết chịu trách nhiệm với hành động của mình, sẵn sàng chịu kỷ luật chứ không để bố mẹ can thiệp vào; trẻ có thể thích nuôi một con thú nhưng trẻ phi tự chăm sóc chúng và tư chịu trách nhiệm đối với tất cả các vấn đề liên quan đến thú nuôi bao gồm trông giữ, cho ăn, dọn vệ sinh,…
>> Xem thêm: Dạy Trẻ Bướng Bỉnh Cần Chú Ý Những điều gì?
1.3 Cách dạy con của người Nhật giai đoạn 12 đến 18 tuổi
12 đến 18 tuổi là giai đoạn quan trọng giúp trẻ phát triển độc lập về cảm xúc rất mạnh mẽ, bộc lộ cá tính, ước mơ và hoài bão. Trong giai đoạn này, bố mẹ Nhật thường không can thiệp vào cuộc sống của con nữa nhưng vẫn giữ vai trò định hướng, gợi ý những hướng đi cho con. Với những vấn đề phát sinh trong cuộc sống, con sẽ phải tự giải quyết trước khi yêu cầu sự giúp đỡ của bố mẹ.
Ví dụ: Đến tuổi 18, trẻ Nhật sẽ muốn sống tự lập. Cha mẹ Nhật sẽ thuê cho trẻ một căn hộ để sống và quy định sẽ chỉ chu cấp tiền thuê nhà, còn tiền ăn, tiền sinh hoạt trẻ phải chủ động lao động để kiếm tiền trang trải,…
2. Giai đoạn nào là quan trọng nhất trong cách dạy con của người Nhật, bố mẹ Nhật tập trung chủ yếu nhất?
Đó là giai đoạn đầu tiên, giai đoạn từ 1 đến 6 tuổi là giai đoạn vô cùng quan trọng. Tại sao vậy?
- Ở giai đoạn này, trẻ đã biết tự mình khám phá thế giới xung quanh, sử dụng các vật dụng thường ngày một cách linh hoạt, vốn từ tăng nhanh, hiểu được người lớn nói gì, biết nói thành câu… Trẻ thích thú khi được đáp ứng và vui chơi, trẻ hay đặt ra những câu hỏi vì sao và bắt đầu có ý kiến riêng của mình.
- Cũng ở giai đoạn này cái tôi của trẻ em được hình thành, chúng bắt đầu nhận thức về giới tính và hay đặt ra những câu hỏi. Trẻ cũng nhận ra được vị trí của mình với mọi người và thoát hỏi những đòi hỏi tuyệt đối.
Như vậy, trong giai đoạn này bố mẹ Nhật thường hướng con đến những điều tích cực và tốt đẹp. Điều đó sẽ đem lại lợi ích to lớn về sau.
3. Vậy muốn áp dụng cách dạy con của người Nhật, các mẹ bỉm Việt Nam cần phải ghi nhớ điều gì?
Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc lập, đặc biệt và duy nhất. Cũng như mỗi đất nước, mỗi vùng đất sinh sống, sẽ có những chi phối nhất định cả khách quan lẫn chủ quan đến quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ. Vì vậy muốn áp dụng cách dạy con của người Nhật theo từng giai đoạn, mẹ Việt cần lưu ý:
- Dạy con bằng trọn vẹn tình yêu thương, sẻ chia, thấu hiểu, hỗ trợ và giúp đỡ để trẻ lớn lên trong tình yêu thương, hạnh phúc, vui vẻ.
- Tôn trọng con và đảm bảo rằng bất cứ quan điểm cách thức giáo dục nào mà bạn áp dụng đều phải giúp trẻ phát huy được tất cả điểm mạnh của bản thân
- Bố mẹ cần hiểu rõ con của mình để quá trình dạy con là một quá trình có sự hợp tác, cộng tác. Bố mẹ không nên áp dụng một cách máy móc, không ép trẻ quá nhiều vì có thẻ dẫn đến phản tác dụng.
- Hãy tham khảo và có sự chọn lọc những điều hay, phù hợp với thực tế con của mình nhé.
>> Xem thêm: 13 Nguyên Tắc Vàng Nuôi Dạy Con Trong Thời Đại Số 4.0
Qua bài viết này, UMIT đã chia sẽ khá chi tiết về cách dạy con của người Nhật. Hy vọng bố mẹ có thể sử dụng những phương pháp này để nuôi dạy con trẻ tốt hơn.
