Nghề nghiệp là một trong những vấn đề quan trọng trong cuộc sống của bất cứ ai. Tuy nhiên, không phải ai cũng lựa chọn được ngành nghề phù hợp, hay nhận được quá trình định hướng hợp lý. Cùng tham khảo bài viết dưới đây để biết về những tiêu chí quan trọng trong quá trình định hướng nghề nghiệp sớm cho con nhé!
1. Định hướng nghề nghiệp cho con là gì?
“Định hướng nghề nghiệp” là một khái niệm trong chuyên ngành giáo dục toàn diện, nhằm cung cấp thông tin, và đưa ra những hướng đi phù hợp với học sinh, sinh viên trong tương lai. Định hướng nghề nghiệp sớm cho con là quá trình được thực hiện bởi bố mẹ hoặc những người trong gia đình, dựa trên sự thấu hiểu về ước mơ, tính cách của đứa trẻ; cũng như những kiến thức cần thiết về các dạng ngành nghề.
2. Tại sao cần định hướng nghề nghiệp sớm cho con?
Rất nhiều người có quan niệm rằng việc định hướng nghề nghiệp chỉ bắt đầu khi những đứa trẻ bước vào lớp 12 và chuẩn bị chọn trường đại học. Tuy nhiên, quá trình định hướng nghề nghiệp trong thời điểm đó ít khi đem lại hiệu quả bền vững, bởi các con thường gặp phải một số áp lực về thời gian, những tác động từ bạn bè, … Bên cạnh đó, việc định hướng nghề nghiệp gấp rút trong năm cuối cùng tại trung học phổ thông khiến cho đứa trẻ không có đủ sự chuẩn bị, và khả năng để hiểu rõ về tính cách, năng lực, và sự phù hợp của bản thân đối với ngành nghề.
Bởi vậy, việc định hướng nghề nghiệp sớm cho con đóng vai trò rất quan trọng trong việc cho đứa trẻ một quá trình vừa đủ để thấu hiểu bản thân, cũng như tìm tòi về những ngành nghề định hướng. Với khoảng thời gian đó, đứa trẻ không chỉ có đủ sự bình tĩnh để lựa chọn kỹ lưỡng mà còn có thể chuẩn bị những kế hoạch học tập và phát triển nghề nghiệp riêng. Điều này không chỉ giúp hạn chế được tình trạng bỏ học, nghỉ việc giữa chừng sau này mà còn khiến đứa trẻ có thêm động lực và mục tiêu để phấn đấu.
3. Độ tuổi phù hợp để định hướng nghề nghiệp cho con
Nếu 18 tuổi chưa phải độ tuổi phù hợp thì bao nhiêu mới là con số độ tuổi lý tưởng mà cha mẹ nên hướng tới?
Định hướng nghề nghiệp là một quá trình cần thời gian vừa đủ, và độ tuổi phù hợp với sự nhận thức của con. Bởi vậy, các bậc phụ huynh có thể bắt đầu quá trình định hướng khi các bạn trẻ trong khoảng 14 – 15 tuổi. Đây là thời điểm mà những bạn trẻ đã bắt đầu có sự hoàn thiện nhất định về tính cách, sở thích, quan điểm sống, và nhận thức, …
Tuy nhiên, cha mẹ nên có sự quan sát và quan tâm nhất định đến những hành động, thói quen hay sở thích ngay từ khi các con còn nhỏ (khoảng 10 tuổi). Do trong nhiều trường hợp những đứa trẻ có cá tính phức tạp, hay mâu thuẫn sẽ rất khó để cha mẹ có thể đưa ra định hướng cho con trong khoảng 3 4 năm. Bởi vậy, hãy chắc chắn rằng bạn luôn có sự chuẩn bị đầy đủ cho quá trình này.
4. Những tiêu chí quan trọng trong quá trình định hướng nghề nghiệp
Việc định hướng có ý nghĩa rất lớn đối với những đứa con, bởi vậy, các bậc phụ huynh cần dựa trên những tiêu chí nhất định để có thể đem lại cho con những lời giải đáp hay những lời khuyên hữu dụng nhất.
4.1. Sự phù hợp
Các bạn trẻ thường có xu hướng lựa chọn nghề nghiệp theo đam mê hoặc theo sở thích. Tuy nhiên, những sở thích đó không phải lúc nào cũng hướng những đứa con của bạn đến một công việc phù hợp. Để tìm ra một ngành nghề có thể phát triển và gắn bó, bên cạnh việc trao đổi với con về những mong muốn, ước mơ của chúng, hãy tìm hiểu những sở trường, sở đoản, những điểm mạnh mà con bạn có. Từ đó, bạn có thể có cái nhìn tốt hơn về năng lực của con trong quá trình theo đuổi đam mê.
Tất nhiên, nếu đứa trẻ có năng khiếu trong chính ngành nghề mà nó muốn theo đuổi thì quả là điều tuyệt vời. Tuy nhiên, khi đứa trẻ không sở hữu những khả năng thiên bẩm, hay đã nỗ lực học hỏi nhưng vẫn không có năng lực và cá tính phù hợp với ngành nghề, bạn nên nhẹ nhàng trao đổi để định hướng cho con với những ngành nghề thích hợp hơn. Bạn có thể tham khảo các dạng trắc nghiệm tính cách để hiểu rõ hơn về cá tính hay những công việc phù hợp với con mình.
4.2. Tiềm năng
Bên cạnh việc định hướng dựa trên sự phù hợp, mức độ tiềm năng của các ngành nghề cũng là một vấn đề quan trọng mà các bậc cha mẹ cần lưu ý tới. Bởi ngành nghề có mối quan hệ mật thiết với thời đại, nên việc lựa chọn ngành nghề cần đảm bảo yếu tố về sự tiềm năng.
Thay vì áp dụng những quan điểm một cách máy móc, các bậc cha mẹ cần hết sức linh hoạt trong việc lắng nghe con, cũng như tiếp cận các nguồn thông tin mới để nắm bắt được sự phát triển của thời đại. Bởi rất có khả năng, những ngành nghề mà con bạn có thể hướng đến là những ngành nghề hiện chưa có vị trí vững vàng nhưng lại có tiềm năng phát triển tốt trong tương lai như nghề liên quan đến sáng tạo nội dung, youtuber, KOLs, … Bên cạnh đó, bạn cũng cần có những hiểu biết nhất định về lương thưởng, chế độ đãi ngộ của công việc, và khả năng thăng tiến,..
4.3. Môi trường học tập – làm việc
Môi trường cũng là một trong những yếu tố mà bạn cần cân nhắc tới để đảm bảo con mình không chỉ có một hướng đi phù hợp mà còn có một quá trình phù hợp để theo đuổi định hướng đó. Tùy theo mong muốn cũng như cá tính của con mà các bậc phụ huynh có thể cân nhắc những phương án học tập phù hợp với con mình.
Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh nên tìm hiểu những mức độ cần thiết của môi trường học đối với ngành nghề để đưa ra cho con những giải pháp hiệu quả. Bởi một số ngành nghề yêu cầu trình độ đại học, nhưng một số ngành nghề lại có thể dễ dàng theo đuổi hơn nếu theo học trung cấp hoặc cao đẳng. Việc lựa chọn môi trường phù hợp không chỉ khiến con bạn tiết kiệm được nhiều thời gian mà còn tránh được những áp lực căng thẳng không đáng có.
5. Kiểm tra tính phù hợp của nghề nghiệp cho con
Định hướng nghề nghiệp đã là một vấn đề phức tạp và cần sự kiên trì, kiểm tra tính phù hợp của những định hướng đó lại càng đòi hỏi tính nhẫn nại và sự tinh tế của các bậc phụ huynh. Có rất nhiều cách để bạn có thể kiểm tra tính phù hợp của công việc đối với con như cho con tham gia những khóa học có liên quan đến tính chất công việc. hoặc lên kế hoạch cho con trải nghiệm những công việc có tính chất tương tự, …
Tuy nhiên, với bất cứ cách thức nào, vấn đề mà các bậc cha mẹ cần kiểm chứng không chỉ là năng lực, hay hiệu quả làm việc của con mà còn là thái độ mà đứa trẻ dành cho công việc hay những môn học có liên quan đến công việc. Nếu đứa trẻ có thái độ nghiêm túc, cầu tiến và luôn sẵn sàng để thử thách bản thân với những cơ hội, thì đó là những dấu hiệu cho thấy đứa trẻ có khả năng gắn bó và đủ kiên trì để theo đuổi công việc. Tuy nhiên, bạn cần tránh nhầm lẫn thái độ đó với việc đứa trẻ háo hức nhất thời và không có đủ sự nghiêm túc.
Với những chia sẻ trên, hy vọng các bậc cha mẹ đã nắm được những thông tin cần thiết về những tiêu chí định hướng nghề nghiệp sớm cho con. Bạn lưu ý thay vì áp đặt hay tạo ra áp lực trong quá trình định hướng, bạn nên nhẹ nhàng trao đổi và đưa ra những giải pháp để con lựa chọn. Chúc gia đình bạn có một hành trình thành công trong việc định hướng nghề nghiệp cho con!
Đăng Ký Làm Sinh Trắc Vân Tay Ngay Nhé!
