Định hướng nghề nghiệp là điều vô cùng quan trọng và ảnh hưởng đến sự phát triển trong tương lai của mỗi người. Ngày nay, đáng báo động khi nhiều bạn học sinh Trung học Phổ thông, sinh viên đại học hay thậm chí người lao động trẻ vẫn chưa tìm được định hướng đúng đắn cho bản thân. Điều này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như chọn sai ngành, làm việc trái ngành, làm công việc không yêu thích nên năng suất thấp. Vậy nên việc định hướng nghề nghiệp từ nhỏ cho con đóng vai trò quan trọng và cần thiết. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn về những tiêu chí khi định hướng tương lai cho con thì hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
1. Các tiêu chí quan trọng khi định hướng nghề nghiệp cho con
Dù là định hướng nghề nghiệp cho con cái từ nhỏ hay cho những người đã đi làm đều phải đáp ứng đủ 3 tiêu chí quan trọng bao gồm đam mê, năng lực và cơ hội nghề nghiệp.
1.1 Đam mê
Sự yêu thích đối với ngành nghề hay lĩnh vực nào đó sẽ là động lực lớn để ta có thể làm tốt công việc của mình. Cũng giống như khi chọn quần áo, nếu trẻ thích những phong cách nào thì sẽ thường xuyên mặc quần áo như vậy và cảm thấy vô cùng tự tin, thoải mái. Ngược lại khi bị bắp ép mặc những bộ trang phục mà trẻ không thích sẽ cảm thấy rất khó chịu, không thoải mái.
Thế nên khi định hướng nghề nghiệp cho con, các bậc phụ huynh nên cân nhắc và đưa ra những hướng đi mà trẻ yêu thích. Không nên ép buộc con cái đi theo hướng con không muốn vì sẽ tạo cho con áp lực nặng nề cũng như ảnh hưởng đến tâm lý về sau.
1.2 Năng lực
Chỉ có đam mê và sự yêu thích thôi thì thật sự chưa đủ. Các bậc phụ huynh cần cân nhắc lựa chọn những lĩnh vực phù hợp với đam mê lẫn năng lực của con. Nếu cảm thấy con có sự yêu thích đối với hội họa nhưng lại không thể làm tốt trong lĩnh vực này thì có lẽ đây chưa phải là định hướng phù hợp nhất. Thay vào đó, ba mẹ nên lựa chọn cho con những lĩnh vực mà con vừa làm giỏi và vừa yêu thích. Có như thế tiềm năng của trẻ mới được bồi dưỡng và phát triển một cách tốt nhất.
1.3 Cơ hội nghề nghiệp
Có lẽ phụ huynh nào cũng luôn muốn con mình làm một công việc ổn định, nhu cầu tuyển dụng cao cùng mức lương cạnh tranh. Vì thế ba mẹ cần tìm hiểu ngay từ bây giờ những ngành nghề nào có tiềm năng trong tương lai, cụ thể là vào lúc sau khi con tốt nghiệp đại học và bắt đầu tìm việc làm. Nếu chọn phải những ngành có quá nhiều người theo đuổi thì cơ hội tìm việc sẽ trở nên khó khăn do phải cạnh tranh với nhiều ứng viên. Bên cạnh đó nếu chọn những ngành quá mới mẻ hay tiêu chí đầu vào hà khắc sẽ khó tìm được việc hay công việc bấp bênh, không ổn định.
2. Có nên cho con theo học những ngành HOT hiện nay hay không?
Nhắc đến những ngành nghề HOT hiện nay, có thể kể đến những cái tên như quản trị kinh doanh, truyền thông, quản lý chuỗi cung ứng, công nghệ thông tin, cơ khí,… Đó đều là những ngành nghề có số lượng sinh viên theo học cực kỳ lớn.
Sở dĩ nhiều phụ huynh muốn con cái mình theo học những ngành trên vì cho rằng học ngành hot sẽ dễ tìm được việc làm. Quả thật những ngành đấy hiện nay có tiềm năng phát triển lớn và nhu cầu tuyển dụng cao. Tuy nhiên khi có quá nhiều người theo học những nhóm ngành trên sẽ dễ dẫn đến tình trạng thừa nhân lực trong tương lai và bạn phải cạnh tranh với rất nhiều ứng viên khi xin việc trong những lĩnh vực hot đấy.
Bên cạnh đó, khi cứ mãi chạy theo đám đông mà quên mất sở thích và năng lực của con mình sẽ khiến trẻ mau chán nản, dễ bỏ cuộc và làm không tốt công việc của mình. Tuy nhiên, nếu con thật sự có niềm đam mê và làm tốt ở những lĩnh vực hot thì đó sẽ là lựa chọn hoàn toàn đúng và mở ra nhiều cơ hội hơn cho con trong tương lai.
3. Nên cho con học những ngành nào?
Sau khi đã xác định được đam mê và năng lực của con, bên cạnh việc bồi dưỡng và phát triển các kỹ năng thì việc tìm hiểu về những ngành nghề liên quan cũng là một bước không thể thiếu khi định hướng nghề nghiệp con cho. Hãy cùng điểm qua một số ngành phù hợp những những năng lực khác nhau cũng như cơ hội làm việc ổn định trong tương lai.
3.1 Ngành marketing
Marketing có lẽ là vị trí không thể thiếu đối với các doanh nghiệp. Marketing đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá thương hiệu và mang sản phẩm đến gần hơn với khách hàng. Vì vậy ngành này luôn có nhu cầu tuyển dụng rất lớn.
Ngành marketing có thể được chia làm nhiều lĩnh vực, từ việc viết bài quảng cáo, tổ chức sự kiện, thiết kế,… Những vị trí đấy sẽ phù hợp những bạn giỏi viết lách, có khả năng sắp xếp nhạy bén và cả khả năng hội họa. Song, những vị trí khác nhau cũng sẽ có những mức lương khác nhau nhưng nhìn chung, mức lương khởi điểm cho nhân viên trong lĩnh vực marketing có thể dao động từ 7 -12 triệu/tháng.
3.2 Ngành công nghệ thông tin
Công nghệ thông tin luôn là lĩnh vực được nhiều bạn trẻ lựa chọn. Sở dĩ đây ngành này vẫn giữ được độ hot trong thời gian dài vì nhu cầu tuyển dụng rất lớn. Ngành này hiện nay không chỉ đòi hỏi số lượng nhân sự cao mà còn đòi hỏi chất lượng. Nếu phụ huynh cảm thấy con thật sự có đam mê và năng lực đối với việc lập trình hay những lĩnh vực về công nghệ thì công nghệ thông tin là lựa chọn vô cùng hoàn hảo.
Bên cạnh cơ hội tìm được một công việc ổn định, mức lương trong ngành này cũng khá cạnh tranh. Đối với các ứng viên toàn năng, mức lương khởi điểm có thể lên đến 10-15 triệu/tháng. Ngoài ra, cơ hội làm việc tại những tập đoàn đa quốc gia hay tìm việc tại các nước phát triển cũng vô cùng rộng mở cho những bạn có năng lực tốt cũng như khả năng ngoại ngữ. Mặc dù công việc có phần vất vả và áp lực nhưng bù lại mức lương khi làm việc tại nước ngoài lên đến hàng nghìn đô mỗi tháng.
3.3 Bác sĩ nha khoa
Nếu con là người yêu thích lĩnh vực y tế, sức khỏe và có năng lực trong những môn học tự nhiên thì ba mẹ hoàn toàn có thể định hướng cho con theo ngành bác sĩ nha khoa. Do kinh tế ngày càng phát triển mạnh mẽ, nhu cầu về đời sống tinh thần, làm đẹp của con người cũng tăng cao. Vì thế việc trở thành một bác sĩ nha khoa với nhiệm vụ tư vấn cũng như điều trị những vấn đề về răng miệng, mang lại vẻ ngoài ưa nhìn cũng như nâng cao sức khỏe cho mọi người sẽ mở ra một cơ hội phát triển lớn.
3.4 Ngoại ngữ
Xu hướng toàn cầu hóa ngày một phổ biến hơn tại Việt Nam và cũng là tiền đề cho những công việc đòi hỏi khả năng ngoại ngữ tốt phát triển hơn trong tương lai. Một sinh viên chuyên ngành ngoại ngữ có thể ứng tuyển vào những công việc như thông dịch viên, nhân viên ngoại giao, ban đối ngoại,…
Bên cạnh đó, thay vì học chuyên ngành ngoại ngữ, bố mẹ có thể hướng con theo một chuyên ngành khác phù hợp hơn và học thêm một ngoại ngữ. Như vậy không chỉ giúp ích cho đời sống sau này mà còn mang lại cơ hội làm việc và học tập ở nước ngoài hay những tập đoàn đa quốc gia.
3.5 Kỹ sư xây dựng
Tốc độ đô thị hóa ở nước ta không ngừng tăng lên mỗi năm tạo điều kiện để ngành kỹ sư xây dựng phát triển hơn trong nhiều năm tới. Nhiều dự báo cho biết đến năm 2050, nguồn nhân lực cần thiết cho ngành xây dựng sẽ tăng từ 400,000 đến 500,000 người mỗi năm. Thế nên nếu đối với những ai có năng khiếu về lĩnh vực này, luôn có tinh thần học hỏi và phấn đấu thì cơ hội nghề nghiệp sẽ vô cùng rộng mở.
4. Sai lầm của cha mẹ khi không định hướng nghề nghiệp sớm cho con
Mặc dù việc định hướng nghề nghiệp cho con ngay từ khi còn nhỏ là bước tiến vô cùng quan trọng và tạo tiền đề cho tương lai ổn định nhưng nhiều phụ huynh lại thường bỏ qua giai đoạn này. Nhiều gia đình thay vì hướng con đi theo những ngành nghề phù hợp thì lại mãi chọn theo truyền thống của gia đình hay lựa chọn những ngành hot hay những ngành được cho rằng có lương cao và dễ xin việc. Từ đó dẫn đến hướng đi lệch lạc và chọn sai ngành sau này.
Việc không có định hướng rõ ràng cho con hay chọn sai ngành cho con sẽ làm lãng phí nhiều thời gian, chất xám vào những lĩnh vực không phù hợp. Bên cạnh đó sẽ khiến trẻ cảm thấy tự ti vào những lúc làm không tốt ở những lĩnh vực mà mình không thật sự giỏi và có năng lực.
Vậy nên việc định hướng nghề nghiệp cho con ngay từ khi còn nhỏ không chỉ giúp xác định đúng hướng đi, tiết kiệm thời gian, đầu tư đúng đắn mà còn giúp con trở nên tự tin và vững vàng hơn.
5. Những cách khắc phục sai lầm ngay hôm nay
Nếu trước đi các bậc phụ huynh vẫn chưa thật sự có những quyết định, hướng đi rõ ràng cho con thì ngay từ hôm nay hãy bắt đầu định hướng nghề nghiệp cho con. Bố mẹ có thể bắt đầu hành trình này từ những việc đơn giản sau đây.
5.1 Tìm hiểu về những ngành nghề hiện nay
Để biết rõ trẻ sẽ hợp với lĩnh vực nào, phụ huynh cần biết hiện nay đang có những lĩnh vực nghề nghiệp nào. Mỗi lĩnh vực sẽ đòi hỏi những kỹ năng chuyên môn hay năng khiếu gì. Việc nắm rõ những kiến thức tổng quan sẽ giúp việc xác định nghề nghiệp thuận lợi hơn.
5.2 Xác định thế mạnh của con
Như đã nói, việc chọn nghề phù hợp phải kết hợp giữa yếu tố đam mê, năng lực và cơ hội nghề nghiệp. Hãy dành thời gian quan sát, tìm hiểu cũng như trò chuyện cùng con để hiểu thêm và xác định đúng những thế mạnh cũng như sở thích của trẻ và đưa ra những hướng đi đúng đắn.
5.3 Bồi dưỡng những kỹ năng mềm
Trong tương lai, dù là đi học hay đi làm, bên cạnh những kiến thức trên sách vở, kỹ năng chuyên môn thì những kỹ năng mềm như thuyết trình, giao tiếp,… đóng vai trò rất lớn. Việc sở hữu những kỹ năng mềm tốt sẽ giúp việc học cũng như công việc tương lai thuận lợi hơn, giúp trẻ tự tin cũng như năng động hơn.
5.4 Tăng cường trải nghiệm
Bên cạnh sự định hướng của những phụ huynh thì trẻ cũng cần có những trải nghiệm và quyết định của riêng mình. Thế nên ba mẹ cần dành thời gian để con tự trải nghiệm nhiều lĩnh vực khác nhau để con hiểu thêm về bản thân mình cũng như có cơ hội được quyết định tương lai sau này của mình.
5.5 Dành thời gian lắng nghe
Những bậc phụ huynh cũng cần dành thời gian lắng nghe suy nghĩ và nguyện vọng của con, không nên cứ mãi tự mình quyết định. Đôi lúc chúng ta không phải là người hiểu rõ những tâm tư của trẻ nhất mà chính trẻ mới là người biết bản thân mong muốn điều gì hay có những thế mạnh nào.
Việc tìm hiểu và định hướng nghề nghiệp cho con ngay từ nhỏ sẽ giúp ích rất nhiều trong việc chọn ngành học hay trường học sau này. Thế nên những bậc phụ huynh cần tìm hiểu kỹ trước khi đưa ra những hướng đi cho con. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng không nên dành hết những quyết định về mình mà cũng nên cho con được trải nghiệm, được tìm hiểu và tự xác định ngành nghề mình mong muốn.
Đăng Ký Làm Sinh Trắc Vân Tay Ngay Nhé!
