Có hàng trăm phương pháp và kĩ thuật được tạo ra để hỗ trợ cho gia đình trong việc giáo dục sớm cho con. Mỗi phương pháp hay kỹ thuật đều có những ưu, nhược điểm khác nhau; phù hợp với từng mục đích và nguyện vọng của cha mẹ. Tuy nhiên, khi áp dụng những phương pháp mới thì bậc phụ huynh không tránh khỏi bỡ ngỡ hay hiểu lầm. Trong bài viết này Umit sẽ liệt kê 5 điểm sai lầm nổi bật nhất mà nhiều cha mẹ hay nhầm lẫn khi sử dụng phương pháp giáo dục Reggio Emilia.
1. Con phát triển hay cha mẹ “phát triển”?
Đây là một vấn đề không hề mới trong gia đình từ nhiều năm nay. Tình yêu thương mà cha mẹ dành cho con quá “cao cả”, luôn cho rằng con chỉ là những đứa trẻ ngây thơ, cần được dạy dỗ, bảo ban từng chút. Khi phương pháp Reggio Emilia nói rằng cha mẹ có vai trò cực kì quan trọng trong sự phát triển của trẻ thì nhiều bậc phụ huynh lại đi quá ranh giới của mình, áp đặt con phải theo ý mình, muốn con làm điều này, điều kia với lý do chỉ muốn tốt cho con.
Theo Reggio Emilia mỗi đứa trẻ không hẳn là những tờ giấy trắng mà các em đều mang trong mình những tiềm năng có sẵn, cha mẹ có vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt và “đánh thức” tài năng đang ngủ yên đấy chứ không phải áp đặt con. Do vậy mà phương pháp Reggio Emilia không có khuôn mẫu nào về dạy dỗ bé chi tiết cả, mong phụ huynh đừng hiểu lầm cách dạy này với cách cũ truyền thống. Và cuộc đời của con là của con nên hy vọng cha mẹ để con được sống đúng với những điều con mong muốn.
2. Chủ đề học không kiểm soát
Phương pháp Reggio Emilia vốn nổi tiếng với triết lý sáng tạo các dự án để trẻ học một cách hứng thú và thoải mái nhất.
Nhưng điều này không đồng nghĩa là cha mẹ có thể để con tự chọn nội dung hoặc chủ đề bất kỳ để học. Cha mẹ nên tạo một khái niệm cho con hiểu về quyền tự do của con và những điều không được làm. Ví dụ như con có thể chọn một chủ đề nào đó mà bản thân thích để tìm hiểu và khám phá nhưng những chủ đề đó nên nằm trong giới hạn của cha mẹ đã đặt ra.
Đặc biệt, trong 5 năm đầu đời, trẻ em nên tập trung tìm hiểu về bốn chủ đề nền tảng như sau:
- Mối quan hệ giữa trẻ và những người xung quanh
- Màu sắc
- Giao tiếp và cách bày tỏ ý tưởng, suy nghĩ
- Sách
Đây là 4 nhóm chủ đề mà phương pháp Reggio Emilia đặc biệt quan tâm và là nền tảng hiểu biết, để các chuyên gia hoặc thầy cô giáo có chuyên môn phát triển thêm cho trẻ trong tương lai. Ví dụ như trong tương lai, các bé sẽ có nhiều dự án hoặc thí nghiệm như: pha chế màu vẽ, cha mẹ hoặc thầy cô sẽ để bé tự đoán các màu pha với nhau sẽ ra kết quả như thế nào, rồi để bé tự diễn tả vì sao lại chọn những màu như vậy, điều này hỗ trợ bé phát triển khả năng sáng tạo và diễn đạt ý tưởng.
3. Môi trường ngoài trời
Giáo dục truyền thống là một bộ “sách và bút” khá quen thuộc và những bài kiểm tra không có hồi kết xung quanh bốn bức tường. Nhiều cha mẹ sẽ “quen” với cách dạy này và hiểu sai rằng phương pháp Reggio Emilia cũng là cách học như vậy. Do đó nhiều cha mẹ vẫn để thường để trẻ ở nhà, “nhốt” con trong bốn bức tường và “nhồi” cho con bằng cách để con tự học những phép tính như cộng, trừ, nhân, chia và cả bảng chữ cái trong cả ngày dài.
Cha mẹ đừng nên phạm phải sai lầm để rồi các bé sẽ trở thành “những chú gà công nghiệp” do cách dạy dập khuôn này. Reggio Emilia là cơ hội để trẻ được làm những dự án, trải nghiệm, chuyến dã ngoại ngoài trời để con được “sống” và trưởng thành từng ngày.
Vui chơi ngoài trời là cách tuyệt vời để nâng cao khả năng học tập và sức đề kháng của trẻ. Khi tham gia vào các trò chơi như đuổi bắt, tìm đồ vật ẩn giấu,… khả năng quan sát, phán đoán môi trường xung quanh sẽ được kích thích hoạt động để học hỏi, phát triển. Từ đó tạo tiền đề để bé tự trang bị cho mình những kỹ năng sống quan trọng như giải quyết vấn đề, tiếp nhận thông tin mới và nâng cao hiểu biết về khoa học… Đối với trẻ, những bài học được lồng ghép trong hoạt động ngoài trời nhìn có vẻ đơn giản nhưng đó lại là cách trẻ tiếp thu nhanh nhất, trẻ sẽ luôn vui vẻ, không cảm thấy nhàm chán, nặng nề như các lớp học lý thuyết thông thường.
4. Phụ thuộc hết vào sự đánh giá của thầy cô
Xây dựng mối quan hệ thân thiết với thầy cô, nhà trường để thầy cô chú ý tới con mình hơn, hoặc có những đánh giá chi tiết hàng tuần là cách nhiều phụ huynh áp dụng để kiểm soát quá trình học tập của con. Dẫu biết rằng thầy cô cũng có một vai trò không nhỏ khi áp dụng phương pháp Reggio Emilia nhưng đánh giá đơn thuần một đứa trẻ chỉ dựa trên điểm số là không đầy đủ. Một thang điểm với những con số vô tri được sắp đặt sẵn không thể nói lên tố chất của một con người, mỗi đứa trẻ mang một màu sắc khác nhau, đánh giá như vậy khác nào cho một chú cá trèo cây?
Các giáo viên theo phương pháp Reggio Emilia đóng vai trò người bạn, người hướng dẫn, ghi chép lại quá trình học tập của học sinh. Cha mẹ và thầy cô sẽ theo dõi quá trình học tập, trưởng thành của trẻ qua sự quan sát, ghi chép về con. Chính vì thế, khi cho con theo học phương pháp này, cha mẹ có thể nắm bắt được sự phát triển tâm lý, hiểu biết, kỹ năng và thiên hướng phát triển của con.
5. Tâm lý muốn con “giỏi toàn diện”
Căn bệnh tâm lý khó sửa của nhiều cha mẹ muốn con mình được “giỏi toàn diện”, chỉ cần thấy con mình thiếu hay kém một chút so với những đứa trẻ xung quanh là hay so sánh con cái với “con nhà người ta”. Cha mẹ chỉ tập trung vào điểm con yếu mà luôn thấy con mình “điều gì cũng thiếu”. Nhiều khi con muốn bày tỏ sở thích của mình thì lại bị cha mẹ gạt đi, cho rằng “vô bổ” và muốn con tập trung học hành. Và một điều tránh hiểu lầm là phương pháp Reggio Emilia không làm cho trẻ giỏi toàn diện mà sẽ tập trung vào tiềm năng, mỗi trẻ nhỏ cần được tôn trọng sự khác biệt và học hỏi để khơi gợi tiềm năng ở mức tối đa.
Ứng dụng Reggio Emilia cũng là lúc cha mẹ học cách lắng nghe con, tìm hiểu thiên hướng và sở thích để khơi mở những tiềm năng và thỏa mãn nhu cầu về hiểu biết, kỹ năng của trẻ.
Ví dụ, với một bé thích hội họa, cha mẹ có thể cho con vẽ lại giấc mơ, câu chuyện một ngày ra sao, và có thể lồng ghép những kiến thức khác. Khi trẻ được vẽ kết hợp số lượng của từng cái cây, đám mây, chú chim, trẻ được trau dồi khả năng toán học. Việc thực hành vẽ lại theo trí nhớ về một ngày của bé cũng giúp bé tăng cường trí nhớ hình ảnh và khả năng thuyết trình.
Bài viết cùng chủ đề:
➤ Phương pháp Reggio Emilia – Khơi dậy tò mò của trẻ
➤ So sánh phương pháp Reggio Emilia và Steam
➤ 11 kỹ năng sống quan trọng cha mẹ nên dạy khi bé 5 tuổi
